Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, ông Trần Thanh Thẳng, cán bộ kỹ thuật Ban Quản lý dự án quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ – đơn vị đang mời thầu nhiều gói xây lắp quy mô nhỏ như: gói thi công xây dựng thuộc dự án Trụ sở phường Đội, phường Xuân Khánh (quận Ninh Kiều) _ chia sẻ, ngày 10/11/2014, đơn vị này đã mở thầu thành công gói thầu xây lắp quy mô nhỏ. “Gói thầu này có 3 nhà thầu tham dự thầu, đều là doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ, đóng tại địa bàn địa phương. Tôi cho rằng, khi có quy định rõ về đối tượng nhà thầu tham gia các gói thầu xây lắp có quy mô không quá 5 tỷ đồng sẽ tạo nhiều thuận lợi  cho các đơn vị tổ chức đấu thầu. Trước đây, khi chưa có quy định này, có những gói thầu chúng tôi mở tới mở lui khá nhiều lần mới tìm được nhà thầu phù hợp với gói thầu, vì sự chênh lệch năng lực của các nhà thầu tham gia quá xa nhau. Theo quy định mới, đối với gói thầu xây lắp có quy mô không quá 5 tỷ đồng, đội ngũ làm đấu thầu chúng tôi nắm thêm những quy định tại Nghị định số 56/2009/NĐ-CP ngày 30/6/2009 của Chính phủ về trợ giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa là thực hiện tốt, dễ dàng đánh giá năng lực các nhà thầu”.

 

Đại diện một công ty điện thuộc Tổng công ty Điện lực TP.HCM, đơn vị đang tổ chức gần 10 gói thầu xây lắp có giá gói thầu dưới 5 tỷ đồng nhận xét: “Quy định chặt chẽ này tạo điều kiện cho các nhà thầu tự tìm kiếm những gói thầu phù hợp với năng lực của mình; đồng thời, giúp các chủ đầu tư có điều kiện tìm ra nhà thầu tốt nhất. Các gói thầu xây lắp có giá trị không quá 5 tỷ đồng trong lĩnh vực điện hiện tổ chức rất nhiều, bản thân các nhà thầu trong lĩnh vực này cũng đã có sự chuyên môn hóa cao độ. Tuy nhiên, theo đánh giá của chúng tôi, quy định này sẽ thực sự tạo ra cuộc cạnh tranh, bình đẳng và hiệu quả cho cả hai phía: chủ đầu tư lẫn nhà thầu”.

 

 

Từ góc độ một nhà thầu là doanh nghiệp cấp siêu nhỏ, ông Thái Bá Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH MTV Xây dựng Thái Gia có địa chỉ ở TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai không giấu được niềm vui trước những thay đổi mà theo ông là “sát sườn và thiết thực nhất cho cộng đồng doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ trong lĩnh vực xây dựng”. “Là một doanh nghiệp xây dựng mới được thành lập năm 2013, chúng tôi thực sự gặp rất nhiều khó khăn khi tham gia đấu thầu thời gian qua. Thứ nhất, vì hồ sơ năng lực của chúng tôi không thể đối đầu nổi với những nhà thầu lớn, nhiều danh tiếng ngay tại những gói thầu nhỏ. Thị trường xây dựng vẫn đang bị biến dạng do nhiều chủ đầu tư/bên mời thầu vẫn còn quen với việc cố chọn những nhà thầu là doanh nghiệp lớn. Thực ra, lăn lộn với ngành này nhiều chúng tôi đều biết rằng, nhà thầu nhỏ luôn luôn trở thành “thầu phụ”, phải mua lại một phần hoặc toàn bộ hạng mục của nhà thầu trúng thầu. Chính vì tình trạng “cắt phần trăm” quá nhiều và phổ biến, phải chung chi quá nhiều nên chắc chắn chất lượng công trình không đảm bảo. Giờ Luật Đấu thầu 2013 và Nghị định 63/CP đã “gạt” những “ông lớn” ra khỏi “sân chơi nhỏ”, thực sự nhà thầu là doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ như chúng tôi đang đứng trước nhiều cơ hội lớn”.

 

Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM Phạm Ngọc Hưng: “Tại một số nền kinh tế phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, chính phủ các nước này đã có những quy định rất rõ ràng khi lập kế hoạch mua sắm công, phải bảo đảm tỷ lệ nhất định để ưu tiên cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí còn nêu đích danh gói thầu nào với quy mô ra sao sẽ dành riêng cho các doanh nghiệp cấp này tham gia đấu thầu. Luật Đấu thầu 2013 và các văn bản hướng dẫn đã có những quy định cụ thể nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ có một sân chơi riêng tại những gói thầu có quy mô không quá 5 tỷ đồng, một mặt cho thấy hệ thống chính sách pháp luật về đấu thầu của chúng ta đang tiến tới sự phát triển chung của thế giới; đồng thời đó còn là động lực vô cùng lớn cho cộng đồng doanh nghiệp nhỏ nỗ lực phát triển”.

 

Ông Nguyễn Anh Trí, đại diện một nhà thầu xây dựng là doanh nghiệp cấp siêu nhỏ với quy mô 8 lao động đóng tại địa bàn quận 12 TP.HCM rất hào hứng cho biết: “Ngày càng nhiều thông tin về các gói thầu chỉ dành cho những nhà thầu là doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ được đăng tải công khai, rộng rãi, giúp nhà thầu dễ dàng tiếp cận hơn. Lâu nay, nhà thầu là doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ như chúng tôi chủ yếu chỉ tiếp cận được với những công trình xây dựng nhà phố, dân sinh của người dân chứ ít khi dám tham gia đấu thầu các gói từ nguồn ngân sách vì tự nghĩ mình không đủ năng lực. Tuy nhiên, từ kinh nghiệm đảm nhận thi công cho các công trình xây dựng nhà phố, dân sinh cho người dân – vốn được giám sát với cường độ cao và yêu cầu về chất lượng chặt chẽ nhất, chúng tôi đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm, biện pháp thi công an toàn, chất lượng, đảm bảo tiến độ. Khi được tham khảo những hồ sơ, công trình sử dụng ngân sách có giá trị gói thầu không quá 5 tỷ đồng, chúng tôi hoàn toàn tự tin mình có thể làm được. Vì năng lực chúng tôi được tích lũy từ rất nhiều công trình đa dạng, khả năng huy động nhân lực, vật lực luôn có sẵn, vì chúng tôi làm bằng chính sức của mình”.

 

Đại diện một nhà thầu vừa trúng gói thầu 2,8 tỷ đồng thuộc dự án Xây dựng tuyến đường sắt đô thị TP.HCM chia sẻ thêm, sự sàng lọc ngay từ khâu tham gia đấu thầu tại các gói thầu có giá trị không quá 5 tỷ đồng có nhiều tác động tích cực. Thứ nhất là tạo ra sân chơi công bằng, cạnh tranh đúng nghĩa cho cộng đồng doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ. Thứ hai là góp phần hạn chế tình trạng mua/bán thầu dẫn đến tình trạng hoa hồng, phần trăm _ tác nhân gây nên tham nhũng trong xây dựng, đấu thầu. Thứ ba là tăng cường nâng cao chất lượng của công tác đấu thầu xây lắp tại các gói quy mô nhỏ, góp phần trực tiếp vào nâng cao chất lượng đầu tư công.

 

 

Trả lời phóng viên Báo Đấu thầu, ông Bùi Tấn Lực, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Bình Định cho biết: “Thợ, nhóm thợ, các doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ đã thực sự được trao cơ hội rất lớn từ sự quyết liệt của các cơ quan chức năng nhằm đưa ra chính sách ưu đãi trong đấu thầu một cách đồng bộ. Công trình xây lắp có quy mô không quá 5 tỷ đồng nghe qua thì tưởng là nhỏ, nhưng là những nhà thầu xây dựng, chúng tôi biết rõ, số lượng những gói thầu có quy mô như thế này trên cả nước rất lớn, có ý nghĩa tạo công ăn việc làm trực tiếp rất lớn đến cộng đồng doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ. Chúng tôi mong muốn cộng đồng nhà thầu là doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ hãy tích cực, chủ động hơn trong tìm kiếm cơ hội, thông tin đấu thầu, tích cực nâng cao sức cạnh tranh để trúng thầu và càng cần hoàn thiện bản thân bằng những công trình chất lượng”.

 

Đại diện Ban Quản lý dự án quận Ninh Kiều TP. Cần Thơ chia sẻ thêm, không nên cho rằng quy định mới làm khó các chủ đầu tư/bên mời thầu trong việc xác định, phân loại doanh nghiệp cấp nhỏ, siêu nhỏ khi tham gia đấu thầu gói thầu xây lắp có quy mô không quá 5 tỷ đồng. Quy định về doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ đã được nêu rõ. Từ góc độ là một đơn vị tổ chức đấu thầu nhiều, chúng tôi cho rằng, đã là đơn vị được giao tổ chức đấu thầu thì cần làm hết sức mình để lựa chọn được nhà thầu xứng đáng nhất đảm nhận gói thầu. Quy định mới đã tạo điều kiện cho các chủ đầu tư/bên mời thầu có sự so sánh, lựa chọn giữa các nhà thầu có cùng năng lực, quy mô để chọn ra ứng viên ưu tú nhất. Điều này dễ dàng hơn so với việc không có sự sàng lọc từ đầu, chủ đầu tư/bên mời thầu phải lúng túng giữa những nhà thầu có sự chênh lệch quá lớn về năng lực. Rõ ràng, không sàng lọc quy mô nhà thầu tại các gói thầu xây lắp có giá trị không quá 5 tỷ đồng sẽ khiến nhiều chủ đầu tư/bên mời thầu bị những bộ hồ sơ dự thầu “đẹp” đánh lừa, loại bỏ một cách oan uổng những nhà thầu cấp nhỏ nhưng thực sự có năng lực”.